سوزان لانگر( 1895-1985 ): Susanne Langer
کتابها: «فلسفه در میزان نو»، «درباره احساس انسان» و «احساس و شکل»و…
- از نظر لانگر در آثار هنری شکل ها احساس را ” نمادین ” میکنند. کل زندگی انسان از جمله کنش های ذهنی آدمی به شکل تبدیل شده و سپس منشی نمادین می یابند . هر گونه روند شکل یابی به زایش معنای باطنی و نماد می انجامد.
کتاب ” درباره احساس انسان “:
- با رویکردی به روانشناسی گشتالت تاکید بر این مسئله دارد که تمامی تجربیات آگاهانه انسان جلوه هنر نمادین دارند. نمادین شدن تجربیات در ابتدای فراشدی ذهنی هستند و سپس توسط گفتار و مناسک به صورت عینی در می آیند. بنابراین نمادها ابژه هایی هستند برای شناساسیی ایده ها ومفاهیم.
- در زبان ما با ” نمادگرایی سخن گون ” سروکار داریم اما در هنر با ” نمادگرایی غیر سخنگون ” روبرو هستیم. هنر بر خلاف نظر کروچه با زبان همانند نیست. در هنر شکل نمادین فقط به بیان احساس می پردازد . بنا براین در هنر می توان به احساس دست یافت بدون آنکه در پی معنا بود.
- لانگر به موسیقی آشنایی داشت ، پیانو نیز می نواخت . از نظر او نشانه های موسیقی یایی بیان احساس اند بدور از مفهوم سازی .
کتاب ” احساس و شکل “:
- در این کتاب بر این مسئله تاکید می کند که اثر هنری نمادی تک و منفرد است که با نمادهای سخن و زبان تفاوت دارد.
- زبان نیز شکلی نمادین است اما شکل هایی بر اساس شناخت عقلی . شکل در نماد هنری بیانگر ایده نیست بلکه بیان حس است .
- شکل به معنایی چیزی تمام ونهایی و پایانی نیست بلکه موردی است دگرگون شونده و این دگرگونی نتیجه تاثیرات متقابل عناصر درونی آن است.
- نمادها در اثر هنری به معنایی جز خود اشاره دارد و آن چیز حس است . از این منظر بیانگر است ، اما نه بیانگر معنا بلکه بیانگر احساس . بنابر این نماد هنری به شهود وابسته است نه به خرد. در واقع نماد در هنر به استعاره و مجاز همانند است .
این نگرش از جهتی به نظریات زیبایی شناسی اواخر قرن نوزدهم در انگلستان که تحت تأثیر کلایوهاوارد بل Clive Havard Bell و نظریه ” زیبایی شناسی حس گرا ” و مفهوم ” شکل دلالت کننده ” با تأکید بر نظریات بل در گروهی موسوم به ” بلومز بری ” Blooms Bury متجلی شد . بلومز بری از هنرمندان ، نویسندگان و متفکرینی همچون راجر فرای ، لئونارد و ویرجینیا ولف ، ونسا استپان ( خواهر ویر جینیا ولف و همسر کلایو بل ) و تعدادی دیگر تشکیل شده ، و مدافع سبک پست امپرسیونیسم و امپرسیونیسم انتزاعی بودند .
کتاب ” احساس و شکل “:
بعدها توجه لانگر به نظریات ارنست کاسیرر و کتاب ” فلسفه اشکال نمادین ” جلب شد ، که او را با نظریه تازه ای در مورد نماد آشنا کرد . از این منظر هنر دیگر بیانگر مستقیم احساس نیست بلکه چیزی راز آمیز است که در شکل اثر هنری پنهان شده و به چیزی غیر از خود اشاره دارد . بنابراین این گرایش لانگر در نقادی هنر بر روی ” خود اثر هنری ” متمرکز است . او به پاس این دریافت ، کتاب ” احساس و شکل ” خود را به کاسیرر تقدیم کرد.
Select your comment provider from settings.