تمثال سازی هندو: hindu imagery
اساس هنر هندو بر تجسم نمادین خدایان بیشمار استوار بوده است.
- در این هنر ،شیوا، ویشنو، و الاهۀ مادر [ دِوی /کالی /دورگا ]، و همچنین برهما و سوریا در هیئتهای خاص و با معانی معین ظاهر شده اند.
موضوع های دیگری چون:
- شمایل قدیسان، معلمان و شخصیت های منظومه های باستانی.
- شرح اعمال شاهان در پیکره سازی مربوط به معابد به خصوص در جنوب هندوستان.
شیوا:
- شیوا، عموماً، در هیئت ( لینگا ) [ اندام نرینگی ] ظاهر می شد.
- شیوا به سبب آنکه مظهر حمایت از فرقه های متعدد مرتاضان بود، گاه متفکرانه نشسته بر روی پوست ببر و گاه با بدنی برهنه و موهای آشفته تجسم می یافت.
- شمایلهای متعددی نیز به وجوه خاص شیوا اختصاص داشتند؛از جمله:در حال رقص بر روی یا اهریمن ،با یک پای بلند کرده از زمین و دستهای متعدد در میان هاله ای شعله وار ؛به صورت جوانی رعنا با هاله ای برگرد سرش که از طره های موی او ساخته شده؛
- در کنار همسرش [پاروّتی] که آینه به دست دارد[به نشانۀنور آغازین و بازتاب آن]؛در هیئت ارباب حیوانات که بز کوهی از انگشتانش برجهیده؛ به صور ترسناک و خشماگین با دندانهای نیشِ آشکار [اشاره به وجه ویرانگر او].
- شیوا را،غالباً،همراه با سپاه خدایان و پیکرهای نیمه اهریمنیِ نشأت گرفته از او نشان می دادند؛
- عموماً،نیزۀ سه شاخه یی در دست داشت.
ویشنو:
- ویشنو، عموماً، با نشانه هایی چون گرز سر پهن ،حلقۀپره دار، و صدف حلزون مشخص می شد.
- او را از روبرو، گاه با همسرش [لاکشمی]، و یا سوار بر خدای چهره منقاری و بالدار نشان می دادند.
- همچنین ،به صورت خسبیده بر روی مار کیهانی [نشانۀ پایان ناپذیری] تجسم می یافت.
- در این گونه شمایلِ و یشنو،یک گل لُتوس از ناف او بیرون آمده است که برهما را در غلاف دارد.
- ویشنو در این هیئت، زمینۀ انفعالیِ وجود را می نمایاند.
- صوَر دیگری نیز به ویشنو منسوب اند ؛از جمله:به صورت گرازی که الهۀ زمین را ازچنگ اهریمن می رهاند؛به صورت آدم- شیر،در حالی که شاهِ بد نهادی را می درد؛در قالب کریشنا[خدای گله بانِ آبی پوست،که موضوعی عمده در نگارگری راجپوت است]؛در قالب راما[قهرمان باستانی حماسه های سانسکریت].
- شمایلی نیزدر هندوستان و آسیای جنوب شرقی از تلفیق وجه آرام ویشنوو وجه ترسناک شیوا ساخته می شد،که ( هاری هارا ) نام دارد.
الاهه:
- الاهه، عموماً، در هنر هندو چون زنی جوان و جذاب رخ می نمود و نشانه هایی نیز در دست داشت.
- در برخی نقاط – به خصوص شمال شرقی هندوستان –الاهگان از اعتباری بیش از خدایان مذکر برخوردار بودند.
- خدای مؤنث هیئت ترسناکی نیز به خود میگرفت؛مثلاً، پیکری نحیف که نشان دهندۀ بیماری بود.
- شمایل کالی بادستها و سرهای بیشمار نیز مظهری از نیروهای وایرانگر طبیعت شناخته می شد.
- علاوه بر اینها،صورت خاص دیگری که دورگا را سوار بر شیر در حال کشتن گاو اهریمنی مجسم می سازد،بارها در هنر هندو به کار برده شده است.
برهما:
برهما،اساساً، نیروی متعالی برهمن ها و تعالیم برهمنی را می نمایاند؛ غالباً،هیئتی ریش دار، و چهار سر به نشانۀ چهار وِدا دارد؛ و گاه بر غازی سوار است.
سوریا:
سوریا (خدای خورشید)، با چکمۀ ساقه کوتاه سوار بر گردونۀ چهار اسب ملکوتی اش مجسم می شد.
دیگر خدایان مهم هندو عبارت اند از:
- گانِشه (پسر شیوا و پاروَتی ) با سر فیل، که خدای ثروت و حامی موفقیتهای این جهانی است.
- هانومان قهرمان حماسی کهن در هیئت میمون که مظهر شجاعت و وفاداری است.
- آپسارَس ها، کینارَه ها، و گَندَروَه ها، غالباً در حال پرواز یا نواختن ساز تجسم می یابند.
- ولی شمایل خدایان مشهوری چون ایندرا (خدای عشق)، آگنی ( خدای آتش )، کارتی کیا (خدای جنگِ سوار بر طاوس)، و خدایان سیارات، به ندرت در هنر هندو جایی داشتند.
Select your comment provider from settings.