مقدمه :

در این پست در مورد مراسم آردبیز گردان در استان هرمزگان از جنبه های مختلف توضیح داده شده است.

معنی لغوی :

در زبان محلی به آن “هارگیس گردون” ، “هارگیز گردون” ، “آرگیز گردون” و ” حک لیلی ” نیز می گویند.

زمان برگزاری :

آرد بیزگردانی از سنتها و آیین های قدیم این استان هرمزگان است که سالیان متمادی بین مردم این خطه رواج داشته و دارد. سه روز مانده به نیمه شعبان مردم خود را برای این مراسم آماده می کنند. مراسم آردبیز گردانی از روز سیزدهم ماه شعبان شروع و در شب پانزدهم و هم زمان با میلاد فرخنده امام زمان (عج) به پایان می رسد.

فعالیت ها :

در اجرای این مراسم تعدادی از ساکنین محله های قدیمی مخصوصا کودکان بعد از نماز مغرب و عشا با در دست داشتن آرد بیز (الک) که البته این در قدیم مرسوم بوده است. امروزه با در دست داشتن کیسه های پلاستیکی یا پارچه ای در خانه همسایه ها می روند و اشعاری به مناسبت میلاد حضرت مهدی(عج) و تعجیل در ظهور آن حضرت می خواندند و یا با گفتن جمله “هارگیز گردون ما هادین” (آردبیز گردان ما رابدهید) به این طریق تولد آن بزرگوار را اعلام می کنند.

توصیه ها :

افراد گروه در شعرهای خود همراه با آواز به همسایه ها توصیه می کنند که چنانچه با کسی قهر و کینه ای به دل دارید الان موقع آشتی و صلح و همچنین دید و بازدید و سرکشی به خویشاوندان است، به فکر یتیمان، نیازمندان و محرومین محله باشیم.

افراد محل نیز با دادن قند، حلوا ، شیرینی و حتی پول نقد و تنقلات دیگراز گروههای آردبیز گردان استقبال می کنند که بعد بین نیازمندان توزیع می شد.

مردم بندرعباس و دیگر شهرهای هرمزگان دراین روز با آذین بندی محلات و بازار و حتی سردر خانه ها و توزیع شربت و شیرینی این روز را به همدیگر تبریک گفته و اکثرا جشن های عقد کنان، عروسی، خواستگاری، حنابندان، ختنه سوران و حتی پختن نذری که اغلب شله زرد و آش است به همین مناسبت برگزار می شود.

همچنین اگرفرد و یا خانواده ای سیاهپوش و عزادارعزیزی باشد، رخت عزا را از تن بیرون می آوردند و در مراسم شله خوانی (مولودی) که درمساجد و منبرهای محل برگزار می شود، شرکت می کنند. شرکت کنندگان نذری را جهت تبرک و شفای بیماران استفاده می کنند و به دیدار بزرگان فامیل و عیادت بیماران رفته و خود را برای مهمانی ماه مبارک رمضان آماده می سازند. این مراسم  در کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس هم برگزار می گردد. و بین شیعیان و اهل سنت از اهمیت بسزایی برخوردار است .

شب نیمه شعبان :

 شب نیمه شعبان، شب بسیار مبارکى است. از امام جعفر صادق علیه السلام روایت است که از امام محمدباقر علیه‌السلام در مورد فضیلت شب نیمه شعبان سؤال شد؛ امام فرمود آن شب بعد از لیله القدر افضل شب‌ها است. در آن شب خداوند به بندگان، فضل خود را عطا مى‌فرماید و ایشان را به مَنّ و کَرَم خویش مى‌آمرزد. که آن شبى است که خدا قسم یاد فرموده به ذات مقدس خود که سائلى را از درگاه خود تا زمانی که مطلب گناهی را درخواست نکند؛ دست خالى برنگرداند.

آیین و مراسم سنتی آردبیز گردانی متعلق به استان هرمزگان می باشد و در فهرست معنوی کشور به ثبت رسید است.

حک لیلی : همان “حق لیلی” است یعنی حق این شب چون حرف “ق ” در گویش محلی هرمزگان ” ک ” تلفظ می شود “حک لیلی” گفته می شود.