اشکانیان

اشکانی( پارتیان):

پس از مرگ اسکندر در سال ۳۲۳ قم امپراطوری که در شرق داشت، تجزیه شد. سلوکیان یکی از سه جانشین اسکندر بودند که بر قسمت بزرگی از متصرفات هخامنشی حکمرانی کردند. سلوکیانِ یونانی تلاش می کرند که متصرفات خود را به کسوت هلنی در آوردند اما با مقاومت پارتیان مواجه شدند.

پادشاهی اشک:

  1. اشک که رهبر قبیله بود در ۲۵۰ قم با تصرف ایالت پارتادا سلسه پارتی- اشکانی را بنا نهاد. این سلسله در ۱۵۰ قم مقر خود را تیسفون مقابل سلوکیه قرار داد. در نتیجه فرهنگ و هنر تلفیقی یونانی-ایرانی پدید آمد.
  2. با انقراض سلوکیان و ورود رومیان وضعیت به همین صورت بود تا در حدود سال ۲۲۶ قم اردشیر اول ( یا اردشیر بابکان ) قیام کرد و سلسله پارتیان را برچید و سلسله ساسانی را بنیان نهاد.

هنر پارتیان:

  1. یکی از ویژگی های مهم هنر پارتیان توجه زیاد به چهره پردازی است. هنر چهره پردازی اشکانیان واقع نمایی بود که در تضاد با شیوه آرمانی یونانی بود.
  2. استفاده از ایوان با تزئینات خاص این دوره
  3. برای اولین بار در کاخ هترا با صورتک هایی به شکل چهره انسان روبرو هستیم.
  4. در هنر پارتیان به دلیل تاثیر هنر یونانی، تصویر زن وجود دارد.
  5. هنری ترکیبی یونانی- پارتی است.
  6. به دلیل سنت چادرنشینی کهن پارتیان طرح شهرهایشان به شکل دایره

معماری پارتیان:

  1. کاخ پارتی آسور: از خشت و آجر بود. ویژگی مهم استفاده از ایوان با تزئینات است. آن ها ایوان را از گذشتگان خود در شرق ایران اقتباس کردند اما تزئینات مختص این دوره است.
  2. استفاده از ایوان با تزئینات باعث شد که بعدها در معماری ساسانی و اسلامی در مساجد، مدارس و کاروانسراها بسیار استفاده شود. در همین دوره عنصر معماری ایوان از شرق به بین الهرین رفت.
  3. آجر از ۳۰۰۰ ق م در بابل مورد استفاده بوده و بعد از آن در کاخ های ساسانی زیاد به کار رفت.

 ایوان متعلق به ۵۰ م در شهر هترا عراق

دو شیوه معماری اشکانی:

  1. ادامه دهنده معماری هخامنشیان
  2. معماری رسمی آغاز دوره پارت ها

۱-  ادامه دهنده معماری هخامنشیان:

  1. ساخت بناهایی با حیاط مرکزی و خانه هایی با سه ایوان که یکی از دوتای دیگر بزرگ تر است. این نقشه ها پس از اسلام بسیار استفاده شد. مانند: کاخ هترا یا حضرا
  2. کاخ هترا یا حضرا: برای اولین بار در این بنا با صورتک هایی به شکل چهره انسان روبرو هستیم.  این شیوه چهره تمام رخ که در نقاشی نیز موجود است به جهت ابهت بخشیدن به صاحب تمثال انجام می شد.
  3. تزئینات گچ بری ستون ها و طاق ضربی ها متاثر از هنر رومی است. معبد کنگاور (کنکوربار) نیز پرستشگاهی متاثر از سبک یونانی است.
  4. نقش برجسته سه نفری ایزد بانوان در این دوره است. در دوره هخامنشیان تصویر زن وجود ندارد. اما در این دوره به دلیل تاثیر هنر یونانی است. که وجود دارد.

معبد کنگاور

۲- معماری رسمی آغاز دوره پارت ها:

پارتیان معماری بناهای خود در شرق (خراسان) تداوم بخشیدند و آن را با هنر یونانی ترکیب کردند.

نمای بالا از شهر هترا

کاخ هترا

صورتک هایی به شکل چهره انسان در کاخ هترا

شهرهای اشکانی:

به دلیل سنت چادرنشینی کهن آن ها طرح شهرهایشان به شکل دایره است. مانند:

شهر تیسفون، مرو الحضر و فیروزآباد.

ساختار نقشه شهرهای اشکانی

شهر مرو

شهر الحضر

شهر بغداد

گچبری اشکانی:

گچبری که تلفیق هنر یونانی اشکانی بود، افزایش یافت. مانند:

گچبری دیوار مکشوف در آسور، اوروک( در عراق) کوه خواجه ( در سیستان)

صنایع دستی:

  1. صنایع دستی در پارتیان بیشتر از هخامنشیان گسترش یافت. و عامل مهمی در تجارت با بنادر سوریه و فنقیه بود.
  2. عمده ترین کالاهای صادراتی آنان، بافته های پارچه ای بود که نقوش اساطیر یونان داشت و برخی نیز با پولک های نقره و نخ های زری و نقوش زرین تزیین می شد.

Select your comment provider from settings.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

علاقمندی ها 0