وب سایت برقع

تخیل در هنر: Imagination in art

قدرت تصور کردن، پنداشتن، فرض کردن و تجسم ذهنی را تخیل گویند که به شکل های متفاوتی در هنر، ادبیات  و … ظاهر شود. هنرمند همواره با دگرگون کردن طبیعت و دخالت در آن با واقعیت خود ارتباط برقرار می کند و به گونه ای جهان را با تخیل خود درک می کند و برای خلق کردن از آنها بهره می جوید. در غرب موضوع تخیل همواره مورد چالش بوده و در بیشتر موارد مقابل تعقل قرار می گیرد. این تقابل میان تعقل و تخیل موجب تقسیم متفکران و حتی دوره های تاریخی و هنری غرب شده است.

در نیمه قرن نوزدهم و قرن بیستم پس از مدتها تخیل دوباره مورد توجه قرار گرفته است. دوره رمانتیک بی شک آغاز گر توجه محوری به نقش تخیل در آفرینش و خوانش هنری بوده است متفکران و هنرمندان رمانتیک با نفی نقش خرد و جایگزین کردن آن با تخیل آن را امری خودجوش فرض می کردند در این میان  یکی از اندیشمندانی که درباره تخیل نظریاتی را ارائه داده است کوله ریج است او تخیل را فرایندی خلاق می داند که  می تواند انسان را به شناخت و معرفت نزدیک کند.

کوله ریج تخیل را به دو بخش تقسیم می کند تخیل اولیه و تخیل ثانویه. تخیل اولیه نیروی حیات و عامل مقدماتی همه ادراکات بشری است. این نیرو قوه ای تنظیم کننده است. وسیله ای است برای تمیز چیزها از یکدیگر، به نظم در آوردن آنها، تفکیک آنها از یکدیگر و یا ترکیبشان با هم و حاصل اینها رسیدن به ادراک است. این نیرو در همه ی انسان ها وجود دارد و برای شناخت پیرامون انسان در او گذاشته شده است . انسان از طریق تخیل اولیه است که به شناخت و درک لازم از اطراف خود می رسد. در تفکر ثانویه انسان این درک و دریافت را می گیرد و آن را ارادی بازسازی می کند. تخیل اولیه به نظر کوله ریج در انسان به صورت غیر ارادی وجود دارد در حالی که تخیل ثانویه ارادی است. هنر نیز از این نیرو زاییده می شود. این تخیل ثانویه است  که خیال های وابسته را به یکدیگر پیوند می دهد. این تخیل پس از تجزیه و پراکندن و افشاندن عناصر، دست به بازآفرینی می زند بازآفرینی چیزی که اجزای آن از حقیقت گرفته شده است .

انواع تخیل:

1. تخیل باز تولیدی: نوع غیر خلاق تخیل که در آن تصاویر بر مبنای الگوهای تجربه شده پیشین به وجود می آید.
2. تخیل بازگشت: خیال پردازی هدایت شده که در آن فرد موقعیت های احتمالی منجر به بازگشت را در ذهن خود به تصویر می کشد.
3. تخیل خلاق: فرایندی که در آن عناصر ناخودآگاه با افکار آگاهانه، برای ایجاد تصورات و افکار جدید سازماندهی می شود.
4. تخیل فعال: شکلی از تخیل که در آن افراد خیالات واهی خود را به نحوی هدفمند به کار می اندازند و پیگیری می کنند.

تخیل در هنر را می توان اینگونه تعریف کرد:

1. هر آنچه در دنیای تخیل وجود دارد می تواند تبدیل به هنر یا واقعیت بیرونی شود.
2. تخیل مهارتی است که در بسیاری از آثار هنرمندان جهان به شکلهای متفاوت وشخصی ظاهر شده است.
3. تخیل و ذهن باز می تواند موجب خلق و آفرینش های نو در دنیای هنر باشد.
4. تخیل در واقع پیش طرحی است برای خلق کردن اثر هنری.